Dünýädäki iň uly cryptocurrency bir exchangeasy Binance, Hytaý kompaniýasy diýilmegini islemeýär.
2017-nji ýylda Şanhaýda esaslandyryldy, ýöne bu pudaga düýpli gözegçilik edilýänligi sebäpli birnäçe aýdan Hytaýdan gitmeli boldy.CZ ady bilen tanalýan baş direktor Çangpeng Zhao, onuň gelip çykyşy kompaniýa üçin albatros bolup galýar diýýär.
Geçen sentýabrda blogda ýazypdy: "Günbatardaky oppozisiýamyz bizi" hytaý kompaniýasy "hökmünde görkezmek üçin yza çekilýär."Şeýle etmek bilen, olar gowy many bermeýär."
Binance, öz ugurlarynda agdyklyk edip, halkara üstünlikleriniň täze belentliklerine ýeten hem bolsa, dünýädäki ikinji uly ykdysadyýetdäki köklerinden daşlaşýan birnäçe hususy eýeçilige, sarp edijilere gönükdirilen kompaniýalaryň biridir.
Soňky aýlarda “Temu” onlaýn dükanynyň eýesi PDD merkezi 6000 mil töweregi Irlandiýa göçürdi, çalt moda satyjysy Şeýn bolsa Singapura göçdi.
Bu tendensiýa Günbatardaky hytaý kärhanalary üçin görlüp-eşidilmedik döwürde ýüze çykdy.Hünärmenler, Pekinde ýerleşýän “ByteDance” -iň eýeçiligindäki “TikTok” ýaly kompaniýalara edilýän çemeleşmäniň, daşary ýurtlarda özlerini nähili alyp barmalydygy barada karar berýän kärhanalar üçin seresaplylyk ertekisi bolandygyny we hatda käbir bazarlarda isleg bildirmek üçin daşary ýurtly ýolbaşçylaryň işe alynmagyna sebäp bolandygyny aýdýarlar.
Strategiki we halkara barlaglar merkeziniň Hytaýyň biznes we ykdysadyýet boýunça uly geňeşçisi we ynamdar başlygy Skott Kennedi: "Hytaý kompaniýasy hökmünde görülmegi global iş alyp barmak üçin erbet bolup biler we dürli töwekgelçilikler bilen ýüzbe-ýüz bolup biler".
'Bu siziň keşbiňize täsir edip biler, dünýädäki düzgünleşdirijileriň size göni garaýşyna we karz, bazara, hyzmatdaşlara, käbir ýagdaýlarda ýer, çig mallara täsir edip biler.'
Siz hakykatdanam nireden?
ABŞ-da we Europeewropada çalt ösen onlaýn bazary bolan Temu, özüni köpmilletli firma degişli ABŞ kompaniýasy hökmünde görkezýär.Firma Bostonda ýerleşýär we ene-atasy PDD baş ofisini Dublin diýip görkezýär.Emma hemişe beýle däldi.
Şu ýylyň başyna çenli PDD merkezi Şanhaýda ýerleşýärdi we Pinduoduo ady bilen tanalýar, şeýle hem Hytaýda iň meşhur elektron söwda platformasynyň ady.Emma soňky birnäçe aýyň içinde kompaniýa adyny üýtgetmän adyny üýtgetdi we Irlandiýanyň paýtagtyna göçdi.
Satyjylar 2022-nji ýylyň 28-nji oktýabrynda ABŞ-nyň Nýu-Yorkorkundaky “Shein” pop-up dükanynda surata düşýärler. Dünýä çalt moda pudagyny güýçlendiren onlaýn satyjy Şeýn ABŞ-daky ýerini hasam çuňlaşdyrmagy meýilleşdirýär. Amerikaly alyjylara satuwy artmagyny dowam etdirýär diýip, “Wall Street Journal” habar berýär.
'Dogry bolmak gaty gowymy?'Şeýn bilen Temu ýola düşenlerinde, barlag hem dowam edýär
Şol bir wagtyň özünde Şeýn öz gözbaşyny uzak wagtlap oýnap gelýär.
2021-nji ýylda onlaýn çalt moda ägirdi ABŞ-da meşhurlyk gazanyp başlansoň, web sahypasy öz dükany barada, şol sanda Hytaýda ilkinji gezek açylandygyny hem agzamady.Şeýle hem, nirede esaslanandygyny aýtmady we diňe 'halkara' firmadygyny aýtdy.
Şondan soň arhiwlenen başga bir “Shein” korporatiw web sahypasy, ýygy-ýygydan berilýän soraglaryň sanawyny, şol sanda ştab-kwartirasy barada sorag berýär.Kompaniýanyň beren jogabynda, esasy merkezini gönüden-göni kesgitlemezden, Singapurda, Hytaýda, ABŞ-da we beýleki iri dünýä bazarlarynda esasy iş merkezleri görkezildi.
Indi, web sahypasy Hytaýy agzamazdan, ABŞ-nyň we beýleki esasy dünýä bazarlarynyň esasy operasiýa merkezleri bilen bir hatarda Singapuryň baş edarasydygyny aýdyň görkezýär.
Binance barada aýdylanda bolsa, fiziki global ştab-kwartirasynyň ýoklugy, düzgünleşdirmekden gaça durmak üçin bilkastlaýyn strategiýa bolup durýarmy diýen soraglar bar.Mundan başga-da, “Finansal Taýms” mart aýynda firmanyň Hytaý bilen aragatnaşygyny, iň bolmanda 2019-njy ýylyň ahyryna çenli şol ýerdäki ofisiň ulanylmagyny gizläp gelýändigini habar berdi.
Binance şu hepde eden çykyşynda CNN telekanalyna "Hytaýda işlemeýär, Hytaýda ýerleşýän serwerler ýa-da maglumatlar ýaly tehnologiýa ýok" -diýdi.
"Global hytaý dilinde gürleýänlere hyzmat etmek üçin Hytaýda ýerleşýän müşderi hyzmat jaň merkezimiz bar bolsa-da, kompaniýada galmak isleýän işgärlere 2021-nji ýyldan başlap göçüriş kömegi berildi" -diýdi.
PDD, Shein we TikTok bu hekaýa teswir bermek haýyşlaryna jogap bermediler.
Kompaniýalaryň näme üçin beýle çemeleşýändigini görmek aňsat.
Hytaý bazary boýunça gözleg geňeşiniň Şanhaýda ýerleşýän dolandyryjy müdiri Ben Kawender: "Hytaýa ýa-da beýleki tarapdan Hytaýa bagly diýip hasaplanýan korporatiw guramalar barada aýdanyňda, bu gurçuklary açyp başlarsyň" -diýdi.
"Hytaýyň hökümeti bilen maglumatlary paýlaşyp biljekdigi ýa-da düýpgöter hereket edip biljekdigi baradaky düşünje sebäpli" ABŞ-nyň hökümetiniň bu kompaniýalaryň töwekgelçilik edip biljekdigi baradaky awtomatiki usulda diýen ýaly ".
Birnäçe ýyl mundan ozal Huawei syýasy yza gaýdyşyň esasy nyşanydy.Indi geňeşçiler TikTok-a we ABŞ-nyň kanun çykaryjylary tarapyndan Hytaýyň eýeçiligi we maglumatlaryň howpsuzlygy töwekgelçiligi sebäpli sorag edilýän gazaplylygy görkezýärler.
Bu pikir, Hytaýyň hökümeti ByteDance-yň ygtyýaryndaky kärhanalara ep-esli derejede ygtyýarlyk berýändigi sebäpli, gytaklaýyn TikTok, ulanyjylar barada maglumatlaryň geçirilmegini goşmak bilen, köp sanly howpsuzlyk çäreleri bilen hyzmatdaşlyga mejbur edilip bilner.Şol bir alada, teoriýa boýunça islendik hytaý kompaniýasyna-da degişli bolup biler.
Iş wagty: Maý-06-2023